Fijnstof en autobanden: wat is de relatie?

In de kranten en op nieuwssites kunnen wij lezen dat fijnstof afkomstelijk van autobanden schadelijker is dan de uitlaatgassen van brandstof auto’s. Maar wat is fijnstof precies en wat is de relatie tussen fijnstof en autobanden?

Fijnstof van dichterbij bekeken

Fijnstof zijn kleine deeltjes stof die bijdragen aan de luchtvervuiling. Deze deeltjes kunnen bestaan uit honderden chemicaliën. Fijnstof komt in verschillende maten voor, maar mag maximaal PM10 oftewel 10 micrometer (µm) zijn om fijnstof te mogen heten. Het gaat dus altijd over kleine deeltjes die soms net groot genoeg zijn om met het oog te zien, maar vaak ook zo klein zijn dat je ze moet bekijken met een elektronenmicroscoop. Deze deeltjes worden uitgestoten door verschillende bronnen zoals: bouwplaatsen, uitlaten, schoorstenen, branden en auto’s. De deeltjes kunnen zich door middel van complexe chemische reacties verzamelen in onze atmosfeer en een bedreiging vormen voor onze gezondheid. Hoe kleiner de deeltjes zijn, des te verder kunnen ze in ons lichaam dringen. De grootste fijnstofdeeltjes zijn 7x zo klein als de diameter van een haar (7 micrometer) en de meest gevaarlijke fijnstofdeeltjes zijn 2,5 µm tot 1 µm. Het inademen van deze deeltjes kan long- en/of hartproblemen veroorzaken. Iets waar op dit moment veel onderzoek naar wordt gedaan.

Fijnstof van autobanden

Fijnstof ontstaat niet alleen door uitstoot. Het kan ook worden veroorzaakt door het gebruik van auto’s. Zo schuurt de band bijvoorbeeld over het wegdek waardoor er microdeeltjes plastic van de band en deeltjes van het wegdek vrijkomen. Daarnaast komen er vergelijkbare deeltjes vrij van de remschijven als de rem wordt ingetrapt. Na de uitlaatgassen is dit soort fijnstof de meest vervuilende oorzaak van het wegverkeer. De fijnstofdeeltjes die hierbij worden uitgestoten liggen tussen de 2.5 µm en 10 µm. Er wordt geschat dat bandenslijtage tussen de 3 a 7% of tussen de 5 a 30% bijdraagt aan deze vorm van vervuiling. Dit is nogal een verschil. Dit verschil ontstaat naar alle waarschijnlijkheid door het gebruik van de autobanden. Als er gereden wordt zonder rekening te houden met de draagvermogenindex, de juiste bandenspanning en er ook nog eens lagere kwaliteit banden gebruikt worden, dan kan dit resulteren in snellere en hevige slijtage. Echter is de ‘fijnstof’ die van banden afkomt in veel gevallen groter dan de 10 µm, volgens Michiel van Koeverden van Vredestein en vormt het dus geen direct risico voor onze gezondheid. Dit soort fijnstof is natuurlijk niet geheel zonder risico omdat het nog steeds wel in ons milieu (en met name water) terechtkomt. Echter zijn het deeltjes die kleiner zijn dan 2.5 micrometer die het meeste schade kunnen doen aan onze gezondheid.

Fijnstof is iets dat veel besproken wordt in het nieuws, maar waar nog veel onderzoek naar gedaan moet worden.